Tạp chí Nghiên cứu Kinh tế và Kinh doanh Châu Á
Năm thứ. 36(9) , Tháng 9/2025, Trang *-*


Chỉ số lưu động hướng lên và sự khác biệt giữa các nhóm dân cư ở Việt Nam
Phạm Thị Bích Ngọc

Email: ptbngoc.hce@hueuni.edu.vn
Đơn vị công tác: Trường Đại học Kinh tế - Đại học Huế
Ngày nhận bài: 20/10/2025
Ngày nhận bài sửa: 01/12/2025
Ngày duyệt đăng: 01/09/2025
Ngày xuất bản: 21/10/2025
Lượt xem: 22
Downloads: 0
Các định dạng trích dẫn
Tóm tắt
Trong hơn hai thập kỷ qua, Việt Nam đạt tốc độ tăng trưởng kinh tế ấn tượng, song câu hỏi liệu thành quả ấy có thực sự mở rộng cơ hội cho mọi nhóm dân cư vẫn còn bỏ ngỏ. Nghiên cứu này trả lời câu hỏi đó bằng cách đo lường chỉ số lưu động hướng lên của các nhóm dân cư giai đoạn 2002–2020, dựa trên dữ liệu VHLSS và phương pháp của Ray và Genicot (2023). Kết quả cho thấy nhóm hộ người Kinh có chỉ số lưu động hướng lên cao hơn, nhóm dân tộc thiểu số lại đóng góp tỷ trọng lớn hơn vào chỉ số lưu động hướng lên toàn quốc. Khu vực nông thôn cũng có chỉ số lưu động hướng lên cao hơn khu vực thành thị, cho thấy hiệu quả của chính sách phát triển nông thôn. Bên cạnh đó, bất bình đẳng giữa các nhóm giảm dần, phản ánh khoảng cách cơ hội đang thu hẹp – tín hiệu tích cực về tính bao trùm của tăng trưởng. Những kết quả này nhấn mạnh tầm quan trọng của các chính sách tăng cường tiếp cận giáo dục, hạ tầng và việc làm, đặc biệt cho nhóm dân tộc thiểu số và khu vực nông thôn, nhằm duy trì lưu động hướng lên và củng cố phát triển bao trùm bền vững.

Abstract
Over the past two decades, Vietnam has achieved remarkable economic growth, yet whether this growth has truly expanded opportunities for all groups remains unanswered. This study fills that gap by measuring the upward mobility index of population groups during 2002–2020, using data from the Vietnam Household Living Standards Survey (VHLSS) and the method proposed by Ray and Genicot (2023). The results show that while Kinh households exhibit a higher level of upward mobility, ethnic minority households contribute a larger proportion to the overall national upward mobility index. Rural areas also display higher mobility than urban ones, reflecting the effectiveness of rural development policies. Moreover, inequality among groups has gradually declined, indicating a narrowing of the opportunity gap— an encouraging sign of inclusive growth. These findings underscore the importance of policies that enhance access to education, infrastructure, and employment, particularly for ethnic minorities and rural communities, to sustain upward mobility and strengthen inclusive and sustainable development.

Từ khóa
Lưu động hướng lên; dân tộc; địa bàn lưu trú; phát triển bao trùm
upward mobility, ethnicity, residence, inclusive growth
Tài liệu tham khảo
Đo lường tăng trưởng kinh tế bao trùm ở Việt Nam: Cách tiếp cận mới với thước đo mới
2025, Tạp chí Nghiên cứu Kinh tế và Kinh doanh Châu Á Mở rộng

Tác động của CSR và Marketing đến đổi mới lao động của SMEs ở Việt Nam: Tiếp cận trên biến nội sinh Networking
2022, Tạp chí Nghiên cứu Kinh tế và Kinh doanh Châu Á Mở rộng

Phân tích thuyết trò chơi 3 chiều trong quá trình Doanh nghiệp xử lý ô nhiễm môi trường
2020, Tạp chí Nghiên cứu Kinh tế và Kinh doanh Châu Á Mở rộng

Đo lường mức độ lan toả không gian trong doanh thu du lịch giữa các tỉnh của Việt Nam
2025, Tạp chí Nghiên cứu Kinh tế và Kinh doanh Châu Á Mở rộng

Hiệu quả và năng suất tổng hợp của khu vực Đông Nam Bộ, Việt Nam giai đoạn 2010 – 2021
2025, Tạp chí Nghiên cứu Kinh tế và Kinh doanh Châu Á Mở rộng